Πηγή: https://www.gillibrand.lancs.sch.uk/blog/2017-07-07-08-44-07-e-safety-year-4
Επέλεξα να σας παρουσιάσω την παρακάτω έρευνα αναφορικά με την ψηφιακή ασφάλεια και πώς αυτή σχετίζεται με την ψηφιακή παιδεία. Σήμερα, η ψηφιακή ασφάλεια είναι εξίσου σημαντική με οποιοδήποτε ζήτημα σχετίζεται με την πρόληψη των απειλών εκτός σύνδεσης. Αναμφίβολα, τόσο η αποτελεσματική χρήση των ΤΠΕ όσο και η κατανόηση και πρόληψη των αρνητικών συνεπειών απαιτεί επαρκές επίπεδο ψηφιακής παιδείας. Η ελαχιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών που σχετίζονται με τις νέες τεχνολογίες αποδίδεται στο πρωτογενές περιβάλλον των ατόμων, δηλαδή στους γονείς και σε σημαντικούς άλλους, ειδικά στους εκπαιδευτικούς. Αυτοί είναι που πρέπει να έχουν ενημερωμένες γνώσεις σχετικά με τις απειλές που προκαλεί ο ψηφιακός κόσμος και την ικανότητα πραγματοποίησης ολοκληρωμένων προγραμμάτων πρόληψης.
O στόχος της έρευνας ήταν να εκτιμήσει το επίπεδο ψηφιακής παιδείας μεταξύ των εκπαιδευτικών. Η μελέτη ήταν διαγνωστική για να δείξει την ψηφιακή παιδεία σε έξι επιλεγμένους βασικούς τομείς: την εργονομία της χρήσης ΤΠΕ, την αξιολόγηση της αξιοπιστίας των πληροφοριών, την ασφαλή διαδικτυακή επικοινωνία, τη διατήρηση της ανωνυμίας στον ψηφιακό κόσμο, την ασφαλή σύνδεση και την πνευματική ιδιοκτησία. Ο επιπρόσθετος, πρακτικός στόχος ήταν να πραγματοποιηθεί η τροποποίηση κυβερνητικών προγραμμάτων που απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στην Πολωνία το 2017/2018 μεταξύ 701 εκπαιδευτικών δημοτικού σχολείου. Η ομάδα αποτελούνταν από 85,7% γυναίκες και 14,3% άνδρες. Η μέση ηλικία των ερωτηθέντων ήταν 43,45 ετών. Το κύριο εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη ήταν ένα ερωτηματολόγιο που μετρούσε το επίπεδο της ψηφιακής παιδείας που σχετίζεται με τις ψηφιακές απειλές.
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως :
· Η ψηφιακή παιδεία μεταξύ των ερωτηθέντων δεν είναι ομοιογενής. Οι εκπαιδευτικοί δείχνουν σχετικά υψηλό επίπεδο εμπειρογνωμοσύνης και δεξιοτήτων στον τομέα της εργονομίας της χρήσης νέων τεχνολογιών. Αυτή η πτυχή είναι ιδιαίτερα σημαντική όσον αφορά την ανάπτυξη θετικών συνηθειών μεταξύ των μαθητών. Το πιο αδύναμο στοιχείο ψηφιακής παιδείας είναι τα πνευματικά δικαιώματα. Τα παραδείγματα της χαμηλής ευαισθητοποίησης για ζητήματα που σχετίζονται με πνευματικά δικαιώματα περιλαμβάνουν τη χρήση υλικού που λαμβάνονται από το Διαδίκτυο (βίντεο, μουσική, λογισμικό) κατά τη διάρκεια μαθημάτων και δεν χρησιμοποιούνται πάντα σύμφωνα με τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων.
· Η ανάλυση δεδομένων αποκάλυψε ότι υπάρχει μια ομάδα εκπαιδευτικών που έλαβαν πολύ υψηλότερα αποτελέσματα λόγω της στάσης τους απέναντι στα νέα μέσα. Έτσι, οι τεχνο-αισιόδοξοι είναι πολύ πιο ενημερωμένοι από τους τεχνο-απαισιόδοξους. Οι εκπαιδευτικοί που χρησιμοποιούν τακτικά ΤΠΕ στις τάξεις τους, ηλεκτρονικά βιβλία ή πιστεύουν ότι τα νέα μέσα διευκολύνουν τη μεγαλύτερη συμμετοχή των μαθητών τους, απέκτησαν στατιστικά υψηλότερα αποτελέσματα. Παρόλα αυτά οι στάσεις, οι γνώσεις ,και ο γραμματισμός που σχετίζονται με τα ψηφιακά μέσα σε πολλές περιπτώσεις είναι άμεσα συνδεδεμένος με τον τύπο των γνώσεων που κατέχουν και σχετίζονται με τις αρνητικές συνέπειες από την υπερβολική χρήση των ΤΠΕ εντός των σχολείων αλλά και ως προς τις ζωές των μαθητών.
·Η ψηφιακή παιδεία είναι ένα πολύπλευρο κατασκεύασμα που περιλαμβάνει την τεχνική ικανότητα χρήσης συσκευών και ιστότοπων, περιήγησης για πληροφορίες, ασφαλή δεδομένα, ρύθμιση εξοπλισμού και ενημέρωση των γνώσεων για νέες ηλεκτρονικές απειλές. Όλοι αυτοί οι παράγοντες καθιστούν δύσκολη τη λίστα και τη μέτρηση όλων των ψηφιακών δεικτών ασφάλειας. Ωστόσο, παρατηρήθηκε ότι όσο υψηλότερη είναι η ευαισθητοποίηση και ο γραμματισμός σε έναν τομέα, τόσο υψηλότερο είναι το επίπεδο γνώσης σε άλλους τομείς.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Το σύγχρονο σχολείο είναι ένα ίδρυμα που όχι μόνο εφαρμόζει λύσεις πληροφορικής και διαχείρισης στην εκπαιδευτική του πρακτική, αλλά επίσης προετοιμάζει τους μαθητές να προστατευθούν επιτυχώς από τον αυξανόμενο αριθμό ηλεκτρονικών απειλών. Το βασικό στοιχείο στη διαδικασία ενίσχυσης της ψηφιακής παιδείας μεταξύ των μαθητών είναι ένας ικανός, ενεργητικός δάσκαλος. Η έννοια της δια βίου μάθησης μέσα από τη συνεχή επιμόρφωση πάνω στο επαγγελματικό αντικείμενο μπορεί να αποτελέσει την απάντηση στις νέες ανάγκες της ψηφιακής παιδείας που διαρκώς εμφανίζονται. Με απόκτηση των κατάλληλων γνώσεων επέρχεται και η δυνατότητα αντιμετώπισης των ψηφιακών απειλών αφού πρόκειται για ένα σύνολο πληροφοριών που διαρκώς πρέπει να ανανεώνεται. Από αυτή την οπτική γωνία, η έννοια του ψηφιακού γραμματισμού ολοκληρώνεται υπό το πρίσμα ότι υπάρχει ανάγκη για συνεχή επιμόρφωση και ανανέωση των γνώσεων που κατέχουν οι διδάσκοντες.
Tomczyk, Ł. (2020). Skills in the area of digital safety as a key component of digital literacy among teachers. Education and Information Technologies, 25(1), 471-486.
