Η τεχνολογική εξέλιξη και η νέα κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια, έχει δημιουργήσει ένα σύνθετο περιβάλλον, το οποίο απαιτεί διαρκή απόκτηση νέων δεξιοτήτων. Η παιδαγωγική του γραμματισμού δεν επαρκεί ώστε να δώσει στους μαθητές τα εφόδια εκείνα τα οποία είναι απαραίτητα σε μια κοινωνία πολυγλωσσική και πολυπολιτισμική. Οι πολυγραμματισμοί έρχονται όχι για να αναιρέσουν τις βασικές αρχές του γραμματισμού, αλλά για να καλύψουν την ανάγκη του σύγχρονου πολίτη να δίνει νόημα σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Το άτομο θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιλαμβάνεται και να κατανοεί όχι μόνο τις πηγές που χρησιμοποιούν το γραπτό λόγο αλλά και τεχνικές μετάδοσης μηνυμάτων όπως οπτικές, ηχητικές, νευματικές και χωρικές.
Ο πολυγραμματισμός αντιμετωπίζει την κατανόηση του νοήματος ως «σχέδιο» το οποίο αποτελείται από τρία στάδια:
· Το σχεδιασμένο: Το σύνολο των διαθέσιμων πηγών
· Τον σχεδιασμό: Τη διαδικασία της διαμόρφωσης του νοήματος
· Το ανασχεδιασμένο: Το αποτέλεσμα του σχεδιασμού- νέα παραγωγή νοήματος.
Σκοπός λοιπόν της εκπαίδευσης είναι να έρθουν οι μαθητές σε επαφή και με άλλες πηγές μετάδοσης μηνυμάτων πέρα της γλωσσικής. Η μετασχηματιστική παιδαγωγική του πολυγραμματισμού αποτελεί σύνθεση 4 κατηγοριών:
· Ανοιχτή διδασκαλία: Ξεκάθαροι στόχοι και περιεχόμενο στους μαθητές
· Κριτική πλαισίωση: κριτική παρουσίαση πληροφοριών
· Μετασχηματιστική πρακτική: Διαδικασία σύνθεσης/παραγωγής νέων προϊόντων.
Στο παρακάτω σχήμα περιγράφονται σχεδιαγραμματικά οι τέσσερις φάσεις των πολυγραμματισμών.
Η παιδαγωγική αυτή προσέγγιση βασίζεται στην ενεργό συμμετοχή εκπαιδευτικών και μαθητών για το σχεδιασμό δυναμικών περιβαλλόντων μάθησης. Έτσι το σχολείο λειτουργεί σαν μια δυναμική κοινότητα μάθησης, τα μέλη της οποίας είναι δρώντα πρόσωπα στη διαδικασία της μάθησης, σχεδιαστές και παραγωγοί της γνώσης.
Cope, B., & Kalantzis, M. (2009). “Multiliteracies”: New literacies, new learning. Pedagogies: An International Journal, 4(3), 164-195.
